Abstract
Multi criteria decision making methods is a methodological tool that allows decision maker to choose the best alternative or sequence of these alternatives by optimizing the quantitative and qualitative criteria. In the study, classical and fuzzy multi criteria decision making methods are used for the purpose of identifying the risks in educational institutions posed by substance abuse, which is particularly widespread among today’s teenagers, threatens human health and public welfare. In this context, the factors that affect the substance abuse and relative importance weights of these factors is specified according to expert choices by way of a survey that was prepared on substance abuse among young people is applied to high school students who are currently studying in Ankara’s Keçiören district and analysis is made with using fuzzy ANP. In the second phase of the study, a comparative evaluate of the schools in the district that have a high density of students who are under the risk of substance abuse and need support in this regard, is identified with using fuzzy VIKOR methods of classical methods. Obtained results of this analysis used in substance abuse with a particular fiction shows that these methods can be used in areas requiring risk analysis and also in applications where delivery of important and sensitive decisions based on subjective opinion, decision makers are proposed more effective and realistic results.
Keywords: Fuzzy Analytic Network Process, Fuzzy VIKOR, Substance Abuse
Jel Classification: C44
Öz
Çok kriterli karar verme yöntemleri, niceliksel ve niteliksel yapılarda olan çok sayıda kriteri optimize ederek karar vericinin en iyi alternatifi seçmesine ya da bu alternatiflerin sıralanmasına imkân veren metodolojik bir araçtır. Çalışmada, günümüzde özellikle gençler arasında yaygınlaşan, insan sağlığını ve toplum huzurunu tehdit eden madde bağımlılığı sorununun öğretim kurumlarındaki yarattığı riski belirlemek amacıyla bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda ilk olarak gençlerde bağımlılık konusunda hazırlanan ve Ankara’nın Keçiören ilçesinde öğretimini sürdürmekte olan lise öğrencilerine uygulanan anket verileri üzerinden gençleri madde bağımlılığına yönelten faktörler ve bu faktörlerin göreli önem ağırlıkları uzman görüşleri doğrultusunda belirlenerek bulanık analitik network yöntemi (bulanık ANP) ile analiz yapılmıştır. İkinci olarak ise belirsizliği ve karmaşıklığı barındıran verileri modele dâhil edebilen ve bulanık yöntemlerden olan bulanık VIKOR yöntemi ile ilçedeki okullar karşılaştırmalı olarak değerlendirilerek madde bağımlılığı konusunda risk taşıyan ve öncelikli olarak destek verilmesi gereken gençlerin yoğun olarak bulundukları okullar tespit edilmiştir. Elde edilen analiz sonucundaki sıralamalar ile hem risk analizi gerektiren alanlarda bu yöntemlerin uygulanabilirliği gösterilmiştir hem de sübjektif görüşlere dayalı önemli ve hassas kararların verildiği uygulamalarda, karar vericilerin daha etkin ve gerçekçi sonuçlar almalarına destek olunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Bulanık Analitik Network Prosesi, Bulanık VIKOR, Madde Bağımlılığı
Suggested citation
Lise Gençliğinde Madde Bağımlılığının Çok Kriterli Karar Modeli ile Değerlendirilmesi. Alphanumeric Journal, 5(1), 55-70. http://dx.doi.org/10.17093/alphanumeric.287878
().References
2017.05.01.OR.01
alphanumeric journal
Pages 55-70
Received: Jan. 25, 2017
Accepted: June 22, 2017
Published: June 30, 2017
2017 Koçak Ertürk, D., Atan, M.
This is an Open Access article, licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
scan QR code to access this article from your mobile device
Faculty of Transportation and Logistics, Istanbul University
Beyazit
Campus 34452 Fatih/Istanbul/TURKEY
Bahadır Fatih Yıldırım, Ph.D.
editor@alphanumericjournal.com
+ 90
(212) 440 00 00 - 13219
alphanumeric journal has been publishing as "International Peer-Reviewed Journal" every six months since 2013. alphanumeric serves as a vehicle for researchers and practitioners in the field of quantitative methods, and is enabling a process of sharing in all fields related to the operations research, statistics, econometrics and management informations systems in order to enhance the quality on a globe scale.